กระถิน กับข้อควรระวังเมื่อใช้เป็นอาหารสัตว์
เป็นอาหารเสริมที่ดีสำหรับแพะ โดยเฉพาะเมื่อนำไปหมักกับพืชอื่น ๆ อย่างข้าวโพดหวาน เพื่อเพิ่มโปรตีนให้สูงขึ้น ทำให้แพะเจริญเติบโตได้ดี อย่างไรก็ตาม ต้องระวังสารพิษที่ชื่อว่า ไมโมซีน (Mimosine) ซึ่งอาจทำให้สัตว์โตช้า ขนร่วง และมีปัญหาด้านการสืบพันธุ์ โดยเฉพาะในสัตว์กระเพาะเดี่ยว
ควรจำกัดปริมาณการใช้และต้องผ่านกระบวนการเตรียมที่เหมาะสม เช่น การนำมาสับ แช่น้ำ และทำให้แห้ง หรือหมัก เพื่อลดปริมาณสารพิษ นอกจากนี้ กระถินยังมีใยอาหารสูงและให้พลังงานต่ำ จึงต้องนำไปผสมกับวัตถุดิบอื่น ๆ ที่ให้พลังงานสูงในสัดส่วนที่เหมาะสม.
-
- สารพิษไมโมซีน: เป็นสารพิษที่พบในใบกระถินสด ทำให้สัตว์มีอาการเบื่ออาหาร โตช้า ขนร่วง และความสมบูรณ์พันธุ์ต่ำ การลดพิษทำได้โดยการนำใบกระถินมาสับให้ละเอียด แช่น้ำนาน ๆ12−24 ชั่วโมง แล้วทำให้แห้ง
- เยื่อใยสูง: ทำให้ใช้เป็นส่วนผสมในสูตรอาหารสัตว์กระเพาะเดี่ยวได้ในปริมาณพอดี ไม่เยอะเกินไป
พลังงานต่ำ: จึงจำเป็นต้องใช้ร่วมกับวัตถุดิบอื่นที่ให้พลังงานสูงกว่า เช่น กากถั่วเหลือง หรือข้าวโพดบด เพื่อให้สัตว์ได้รับพลังงานเพียงพอ
- ใช้กับสัตว์เคี้ยวเอื้อง: สัตว์เคี้ยวเอื้อง เช่น โค กระบือ สามารถทนสารไมโมซีนได้ดีกว่าสัตว์กระเพาะเดี่ยว จึงสามารถใช้กระถินในสูตรอาหารได้ในสัดส่วนที่สูงกว่า.
- ผสมในอาหาร: หากใช้ในสูตรอาหารสัตว์กระเพาะเดี่ยว ควรจำกัดปริมาณ และควรเสริมสารเฟอรัสซัลเฟต (ferrous sulfate) เพื่อช่วยป้องกันพิษจากสารไมโมซีน
- เพิ่มโปรตีน: การนำกระถินหมัก (ร้อยละ 5-25) กับข้าวโพดหวานหลังการเก็บเกี่ยว จะช่วยเพิ่มปริมาณโปรตีนในอาหารของแพะ ทำให้สุขภาพดีขึ้น
- การเจริญเติบโต: แพะที่กินกระถินหมักสามารถเจริญเติบโตได้เฉลี่ยวันละ 16 ถึง 80 กรัม
- ปริมาณมากเกินไป: หากแพะกินกระถินในปริมาณที่มากเกินไป อาจเป็นอันตรายได้ อย่างยิ่งพิษที่มีอยู่ในยอดอ่อน
- สารพิษ: ใบกระถินมีสารไมโมซีน (Mimosine)ซึ่งหากกินมากเกินไปอาจทำให้ขนร่วงและเป็นหมันได้
- อาการท้องอืด: การกินพืชใบอ่อนหรือถั่วในปริมาณมากเกินไป อาจทำให้เกิดก๊าซในกระเพาะอาหารได้
- การหมัก: ควรหมักกระถินกับพืชอื่น ๆ เพื่อเพิ่มคุณค่าทางอาหาร แต่ต้องระวังไม่ให้แพะกินหญ้าหรือพืชที่ชื้นเกินไป
-
สาเหตุเกิดก๊าซจากการหมักในกระเพาะอาหารเนื่องจากกินหญ้าอ่อนหรือพืชใบอ่อน ถั่วมากเกินไป อาการกระเพาะอาหารพองลมขึ้นทําให้สวาปทางซ้ายของแพะขยายตัวขึ้นมาก ทำให้ท้องอีด แพะหายใจไม่ออก